Một buổi tối lâu lắm rồi, có dịp linh mục Ân Đức ở lại chỗ chúng tôi, có dịp anh em ngồi lại hàn huyên những câu chuyện đời tu. Người nghệ sỹ say mê những dòng thơ R. Tagore, tuôn trào tâm tình như những ngày nào ôm đàn ca hát những khúc tình ca dâng đời. Trong dòng sông ký ức tuôn chảy, linh mục Ân Đức kể về bài hát: “Ngọn đèn dâng hiến” ý từ bài thơ số 64, Lời Dâng của R. Tagore, từ một dịp nghe Linh Mục Thiện Cẩm diễn giảng trong lễ kỷ niệm 25 năm linh mục.
Đời dâng hiến như người trinh nữ đem đèn thả trên sông, những bóng tối bao che cuộc đời, buổi chiều ảm đạm của cuộc sống. Thế mà, vẫn còn người đem đèn đời mình ấp vào trái tim nhỏ bé, đem thả trôi dòng sông xem ra thật vô ích. Vô ích giữa chiều ảm đạm cuộc sống hay giữa thâm u của cuộc đời. Trong khi nàng thiếu nữ thắp đèn ra sông thả, có chàng thanh niên trong căn nhà tối, xin thắp lên chút lửa, rọi sáng cuộc đời, nhưng vẫn bị khước từ, để nàng đem đèn thả trôi sông. Thả trôi sông ngọn đèn, cuộc đời người dâng hiến như xem ra vô ích. Thả đèn trôi trên dòng sông cuộc đời, bồng bềnh với những ước mơ chẳng biết có thành tựu, nhưng đó cũng là ngọn đèn đã ước nguyện dâng đời. Đời tu có gì đâu, một ngọn đèn nhỏ bé, thắp lên cả ước mơ để thả bồng bềnh trên sông nước.
Lần thứ hai: Người thanh niên hỏi lại khi chiều tối tĩnh mịch, người thiếu nữ đứng lại nghi ngờ, và cuối cùng cũng quyết định: Em dâng đèn cho bầu trời. Thắp sáng bầu trời với cây đèn nhỏ, phải chăng ước mơ ấy xa tầm tay quá. Thế mà nàng vẫn quyết định với tới những tầm cao bằng những giới hạn mỏng mảnh của mình. Đời tu là như vậy đó, bao nhiêu ước nguyện cao vời, bao dự định xa tầm tay với, ngọn đèn ttrái tim thì mỏng mảnh làm sao có thể thắp dâng bầu trời. Vô ích quá chừng đi thôi! Nhưng giữa những vô ích ấy, bầu trời vẫn thắp ngọn lửa bé nhỏ dâng trao.
Lần Thứ ba: Nửa đêm thâm u, chàng trai vẫn chờ đợi và xin nàng thiếu nữ: Cho mượn đèn nào! Nàng đứng lại giây lát và suy nghĩ nhìn qua bóng đêm, rồi quyết định: “Em mang đèn đi dự hội hoa đăng. Giữa hội lễ hoa đăng bao nhiêu ngọn đèn, có thêm hay thiếu đi một ngọn đèn, nào đâu có gì ầm ĩ mà nàng vẫn quyết đem đèn đời mình dự lễ hội hoa đăng. Đời tu cũng có những cám dỗ, có thêm hay bớt đi một người, lễ hội hoa đăng vẫn thắp sáng, dòng sông vẫn còn nhiều ngọn đèn cháy sáng. Nhưng vẫn biết thế và đem đen đời mình thắp thả dự hội hoa đăng là biểu lộ sự quảng đại cho đời.
Ra về với ý nghĩa ấy linh mục Ân đức viết lại bài thơ theo dòng nhạc của mình:
“Con là ngọn đèn mong manh nhỏ bé loé sáng lên giữa sáng lên giữa trời huyền bí trần gian. Một ngọn đèn có chi đáng kể, nhưng trăm ngọn đèn kết thành hội lễ hoa đăng”.
L.M Giuse Hoàng Kim Toan
Bài Thơ 64, Lời Dâng. Bản dịch Đỗ Khánh Hoan.
“Trên bờ sông hoang lạnh, giữa đám cỏ cao, tôi hỏi nàng: “Trinh nữ ơi, đi đâu mà lại lấy áo che đèn như thế? Nhà tôi ở tối om, cô quạnh lắm, cho tôi mượn đèn nào!” Ngước mắt thâm u, nàng nhìn tôi giây lát qua ánh hoàng hôn rồi nói: “Em ra sông thả đèn trên nước, khi ánh ngày tàn lụi ở phương Tây”.
Tôi đứng một mình dưới đám cỏ cao, ngắm ngọn lửa le lói đang trôi vô ích trên sóng nước bồng bềnh. Lúc chiều tối tĩnh mịch tôi hỏi nàng: “Trinh nữ ơi, đèn của em thắp sáng cả rồi, vậy mà còn mang đèn đi đâu nữa? Nhà tôi ở tối om, cô quạnh lắm, cho tôi mượn đèn nào!” Ngước mắt thâm u nhìn tôi, nàng đứng nghi ngờ một lúc. Cuối cùng nàng nói: “Em đem đèn dâng bầu trời”. Tôi đứng ngắm ngọn đèn cháy vô ích trong khoảng không.
Lúc nửa đêm âm u, không trăng, tôi hỏi nàng: “Trinh nữ ơi, tìm kiếm gì mà lại áp đèn vào tim như thế? Nhà tôi ở tối om, cô quạnh lắm, cho tôi mượn đèn nào!” Nàng dừng giây lát, suy nghĩ rồi nhìn tôi qua bóng đêm. Nàng nói: “Em đem đèn đi dự hội hoa đăng”. Tôi đứng ngắm cây đèn nhỏ bé vô ích biến vào đám ánh sáng đông đông.”
