Ngày xưa, có họa sĩ siêu việt tên là Ranga, vẽ rất nhiều kiệt tác đáng ghi nhớ, khiến ai cũng khen ngợi.
Ông mở lớp học mỹ thuật để dạy nghề cho nhiều người và cũng để tìm đệ tử nối nghiệp mình. Ông không mấy khi khen ngợi ai, cũng chẳng bao giờ đề cập đến thời gian của khóa học. Ông nói rằng học trò chỉ có thể thành công khi nào ông hài lòng về kỹ năng và sự hiểu biết của họ. Ông truyền cho họ các phương pháp đánh giá, ước định của ông, và họ cũng phải vẽ độc đáo như những tác phẩm của ông vậy. Ông không bao giờ thổi phồng tầm quan trọng của những bức tranh hay tiếng tăm, mà luôn nhấn mạnh đến cách xử sự, thái độ của học trò trong cuộc sống. Trong số đông đệ tử, Rajeev là người có tài nhất, chăm chỉ và biết sáng tạo nên tiếp thu nhanh hơn nhiều so với các bạn đồng môn. Ông Ranga rất hài lòng về anh ta. Một ngày kia, sau bao nhiêu cố gắng, Rajeev được ông Ranga gọi đến và bảo:
- Thầy rất tự hào về những tiến bộ mà con đã đạt được. Bây giờ là thời điểm con làm bài thi cuối cùng trước khi thầy công nhận con thực sự là họa sĩ tài năng. Thầy muốn con vẽ một bức tranh mà ai cũng thấy đẹp, phải khen ngợi.
Rajeev làm việc nhiều ngày đêm, rồi đem đến trình thầy Ranga một bức tranh tuyệt diệu. Thầy Ranga xem qua nó, rồi bảo:
- Con hãy đem bức tranh này ra đặt ở quảng trường chính để mọi người có thể chiêm ngưỡng. Hãy viết bên dưới bức tranh là tác giả sẽ rất biết ơn những ai có thể chỉ ra bất kỳ sơ suất nào trên bức tranh và đánh dấu X vào nơi ấy.
Rajeev làm theo lời thầy: Đặt bức tranh ở quảng trường lớn với lời đề nghị mọi người chỉ ra những sơ suất.
Sau hai ngày, thầy Ranga đề nghị Rajeev lấy bức tranh về. Chàng rất thất vọng khi bức tranh của mình đầy dấu X. Nhưng thầy Ranga ra vẻ bình tĩnh và khuyên Rajeev đừng nản chí, và phải cố gắng lần nữa. Rajeev vẽ bức tranh khác, nhưng thầy Ranga lại bảo phải thay đổi lời viết ở dưới bức tranh ấy như sau: ”Xin đề nghị mọi người tìm chỗ sai trong bức tranh và sửa chúng lại bằng màu và bút nằm ngay bên cạnh nó.”
Hai ngày sau, khi lấy tranh về, Rajeev rất vui mừng vì thấy nó không bị sửa gì hết và tự tin đem nó đến trao thầy Ranga. Thầy ấy nói:
- Hôm nay, con đã thành công! Bởi vì, nếu chỉ thành thạo về mỹ thuật không thôi thì chưa đủ, mà còn phải biết rằng con người bao giờ cũng đánh giá bừa bãi ngay khi có cơ hội đầu tiên, cho dù họ chẳng biết gì về điều đó cả. Nếu để cả thế giới đánh giá mình, con sẽ luôn thất vọng. Thiên hạ thích đánh giá người khác, mà không hề nghĩ đến trách nhiệm hay sự nghiêm túc. Mọi người đánh những dấu X lên bức tranh đầu tiên của con trong khi họ không có trách nhiệm gì về nó, mà lại cho đó là việc không cần suy nghĩ. Nhưng, khi con đề nghị họ sửa những sơ suất thì không ai làm nữa vì họ sợ bộc lộ sự hiểu biết của mình về mỹ thuật- mà có thể họ không có. Cho nên họ quyết định tránh nó đi là hơn. Như vậy, những gì con phải vất vả làm ra được, đừng dễ dàng để chúng bị ảnh hưởng bởi việc đánh giá của người khác. Hãy tự đánh giá mình. Và, tất nhiên, cũng đừng bao giờ đánh giá người khác quá dễ dàng.