THÁNH LỄ  TRI ÂN ÔNG BÀ VÀ NGƯỜI CAO TUỔI

THÁNH LỄ  TRI ÂN ÔNG BÀ VÀ NGƯỜI CAO TUỔI

Ngày 10/7/2025, Phòng Báo chí Toà Thánh công bố Sứ điệp của Đức Thánh cha Lêô XIV cho ngày Thế giới Ông bà và Người cao tuổi lần thứ Năm, được cử hành vào ngày 27/7/2025, có chủ đề “Phúc cho ai không mất hy vọng”.

Năm Thánh mà chúng ta đang sống giúp chúng ta khám phá ra rằng niềm hy vọng là một nguồn vui liên lỉ, bất kể tuổi tác. Khi niềm hy vọng ấy đã được tôi luyện qua thử thách của một cuộc đời dài lâu, nó trở thành nguồn hạnh phúc trọn vẹn.

Trong niềm hân hoan, tri ân ngày lễ thế giới ông bà và người cao tuổi. Đức cố giáo hoàng Phanxicô: “Một dân tộc mà không biết chăm sóc và đối xử tốt với người cao niên, thì dân tộc ấy không có tương lai”.

Sách Châm Ngôn viết: "Triều thiên của người già là đàn con cháu, vinh dự của con cái là chính người cha". (Cn 17,6). Hạnh phúc của tuổi già là được sống bình an, thanh thản và xum vầy giữa đàn con cháu. Trong Tông huấn Kitô hữu giáo dân đã khẳng định: "Sống tới tuổi thọ phải được coi là một đặc ân, vì không phải ai cũng may mắn được sống tới tuổi này" (TH số 48)
 

Trong lá thư của HĐGMVN gửi các gia đình Công giáo, quý Đức cha nhắc nhở: Trong mái ấm của tình yêu và lòng thương xót, không thể không nói đến bổn phận hiếu thảo của con cái đối với cha mẹ. Không ai trong chúng ta tự ban sự sống cho mình nhưng đều đón nhận sự sống từ Thiên Chúa qua cha mẹ. Vì thế, nếu sự sống là hồng ân lớn lao nhất chúng ta lãnh nhận thì hiếu thảo với cha mẹ là bổn phận căn bản của đạo làm người, làm con. Điều răn thứ 4 được xếp sau những điều răn kính Chúa và đứng đầu trong các tương quan khác với tha nhân.

Nối tiếp những tâm tình đó, vào lúc 5g ngày 27-7-2025, thật cảm động khi thấy những người con, người cháu với cử chỉ nghiêm trang, kính trọng dìu dắt quý cụ đến hiệp dâng thánh lễ. Các cụ ông, cụ bà trong trang phục truyền thống áo gấm, áo nhung, áo trắng cà vạt, tất cả được cài lên ngực bông hoa màu vàng, nhằm diễn tả tâm tình tạ ơn vì hồng ân sự sống.
 

Hiện diện trong thánh lễ đồng tế, cha phó Phanxico Phạm Diệu Ân chủ tế, cha chánh xứ Giuse Đỗ Minh Hiển, cha đồng hương GB Nguyễn Công Thần, Tu hội Truyền giáo Vinh Sơn. Quý Sr, quý thầy, BTV. HĐGX, quý chức ban ngành đoàn thể cùng với quý cụ ông, cụ bà hân hoan tiến vào nhà thờ trong tiến kèn trỗi vang giai điệu: Con ra đời có mẹ cha là trời cao biển… .
 

Lời dẫn nhập đầu thánh lễ: “….Vào buổi đọc Kinh Truyền tin cách đây hơn 5 năm (31.01.2021). ĐTC Phanxicô đã công bố thiết lập Ngày thế giới Ông Bà và người cao tuổi. Hàng năm, lễ này sẽ được cử hành trong toàn Giáo Hội vào Chúa Nhật thứ tư của tháng Bảy, gần với ngày lễ Thánh Gioakim và Anna, ông bà của Chúa Giêsu. Đây là dịp để ông bà gặp gỡ con cháu và con cháu gặp gỡ ông bà. Bởi theo ngài, ngày Thế giới Ông bà và Người Cao tuổi nhằm mang lại sự gần gũi và quan tâm của Giáo Hội đối với các bậc cao tuổi. 

Tiếp nối truyền thống tốt đẹp mà ĐTC Phanxicô đã đề xướng thiết lập, nên mỗi năm ĐGH đương nhiệm đều đưa ra một chủ đề đựa vào Thánh Kinh. Khi cử hành Ngày Thế giới Ông bà và Người cao tuổi lần thứ 5 hôm nay, với chủ đề “Phúc cho ai không mất hy vọng” (x. Hc 14,2). ĐTC Lêo XVI đã chỉ ra rằng niềm hy vọng đặt nơi Chúa chính là con đường của tuổi già trong tinh thần Kitô giáo và hòa giải.

Qua Sứ điệp lần thứ năm nầy, theo ĐTC Lêo XIV, Năm Thánh nầy là thời điểm thuận tiện, ngài mời gọi chúng ta phá vỡ các bức tường thờ ơ mà chúng ta đang đặt để cho các người già. Ngài nhắc lại mong muốn của Đức cố GH Phanxicô là “muốn rằng ngày Thế giới Ông bà và Người cao tuổi trước tiên phải được cử hành bằng việc gặp gỡ những người đang sống trong cô đơn. Vì khi thăm viếng người cao tuổi, chính là gặp gỡ Đức Giêsu, Đấng giải thoát chúng ta khỏi sự thờ ơ và cô đơn.

Quả thật, thực tế cuộc sống cho thấy, sự khôn ngoan, điềm tĩnh và tình yêu thương vô điều kiện của người lớn tuổi sẽ góp phần định hình tính cách, tương lai của các thế hệ mai sau. Quả thật, ông bà là mắt xích kết nối các thế hệ, xây dựng mối tương quan hòa thuận, yêu thương trong gia đình; là tấm gương sáng về đạo đức, về lối sống và kinh nghiệm cũng như trong cách cư xử.

Ngày Thế giới Ông bà và người cao tuổi luôn mở ra cho Cộng đoàn chúng ta niềm vui của sự tri ân và lòng tự hào. Chính nhờ có các bậc cao niên mà tuổi thơ của chúng ta thêm phong phú; tuổi trẻ có thêm kinh nghiệm sống và cuộc đời chúng ta có thêm những mẫu gương với lòng can đảm và nghị lực.

Hôm nay, không đơn giản chỉ dành một lời chúc mừng tri ân cho những người ông người bà trên cõi đời này, mà còn tìm cách đối xử tốt và thực sự quan tâm an ủi tới các ngài trong tuổi đời đang xế bóng. Đồng thời, xin dâng một lời kinh để kính nhớ các vị đã khuất. Xin nhớ rằng, như một quy luật tất yếu của cuộc sống, tuổi già hôm nay chính là ngày mai của chúng ta!

Hiệp dâng Thánh lễ, Giáo Hội mời gọi con cháu chúng ta dành thời gian quan tâm nhiều hơn đến ông bà và những người cao tuổi trong chính gia đình mình để làm gương về một đời sống hiếu thảo cho con cháu. Hãy biết quý trọng tuổi già, đối xử vẹn tình, trọn nghĩa, đúng đạo làm con. Chúng ta hãy vun đắp tinh thần uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây, luôn kính trọng biết ơn và giúp đỡ người già, những bậc cao niên trong xã hội và Giáo Hội. Hy vọng chúng ta không bao giờ phải hối tiếc vì mình đã thiếu quan tâm đến những người đã yêu thương và trao ban sự sống cho chúng ta….”
 

Chia sẻ ý lực của các bài đọc, cha chánh xứ Giuse Đỗ Minh Hiển, ngày hôm nay đại gia đình Giáo xứ chúng ta cùng với Giáo hội đặc biệt cầu nguyện cho ngày quốc tế ông bà và người cao tuổi. Trong lời dẫn lễ cũng như qua gợi ý của cha chủ tế, về ý nghĩa mà Đức Giáo hoàng Phannxico ngài đã lập ra năm 2021, để muốn nhấn mạnh cho mỗi người chúng ta Giáo hội vẫn luôn quan tâm, từng thành viên, và nhắc nhở cho mọi thành viên phải có trách nhiệm trên mọi người, với mọi người, và vì con người.

Trong năm 2021, Đức Giáo hoàng đã lấy chủ đề: Ta luôn ở cùng anh chị em (x Mt 28,20)

Năm 2022, Tuổi già vẫn sinh hoa kết quả (Tv 92,15)

Năm 2023, Đời nọ tới đời kia Chúa hằng thương xót những ai kính sợ Người (Lc 1,50)

Năm 2024, Xin đừng xa thải con lúc tuổi đà xế bóng (x Tv 71,9)

Và năm 2025, ngài trích ở trong sách Huấn ca làm trung tâm điểm cho năm thánh, “Phúc cho ai không mất hy vọng” (x Hc 14,2).

Tất cả mọi sứ điệp đó nhằm hướng tới một chân lý. Người cao tuổi ông bà là những người đã để lại cho chúng ta, những bài học quý giá khi chúng ta nhìn vào người cao tuổi. Thiên Chúa giàu lòng thương xót rồi cũng nhắc nhở cho chúng ta, đó chính là kho tàng kinh nghiệm cuộc đời mà mỗi người cần phải học ở nơi người lớn tuổi và đó chính là chỗ dựa tinh thần cho con cái, khi các ngài từ nơi tiền tuyến nay trở về hậu phương, và chúng ta thấy ở nơi những người cao tuổi ông bà cha mẹ bài học niềm hy vọng.

Trong sứ điệp mà Đức thánh cha Lêô cho ngày thế giới và ông bà và người cao tuổi năm nay. Ngài cho chúng ta thấy mà có lẽ tôi cũng muốn ông bà anh chị em, đặc biệt là các con, các cháu phải là những người hướng về những người đã sinh thành dưỡng dục cho mình có cuộc đời. Ở nơi đó khắc ghi biết bao công ơn mà họ đã để lại cho chúng ta có được. Đức thánh cha Lêo người cao tuổi là dấu chỉ của hy vọng, ta nhớ lại trong bài đọc 1 trích sách Sáng Thế có nói hình ảnh cụ già Apraham, tuổi đã cao như thế, nhưng ông luôn nghĩ tới không phải cho riêng mình mà ông luôn nghĩ tới cho con cháu cho dân chúng. Và vì vậy đứng trước một xã hội tội lỗi đầy tràn đáng phải chết, Apraham đã xin Chúa . Chúng ta thấy ông trả giá như đi chợ, ông trả giá bởi vì ông cảm nhận được chỉ có lòng thương xót mà Thiên Chúa dành cho con người, ngài vẫn khẩn khoản nài xin 50 người nếu có người công chính như vậy Chúa có phạt không, ông trả giá 45, 40, 30, 20 và cuối cùng là 10. Vì ông nghĩ tới lòng thương xót của Thiên Chúa dành cho con người, mà ông vẫn luôn luôn khẩn khoản nài xin. Giống như hôm nay quý cụ ông cụ bà là những người dành thời gian trở về với hậu phương, sau những năm tháng vất vã bươn chải trong cuộc sống, vì lo cho gia đình lo cho con cái, lo cho cháu chắt lo cho tổ ấm bây giờ sức tàn. Cho nên khi các ngài trở về với hậu phương các ngài vẫn luôn luôn cầu nguyện cho con, cho cháu luôn luôn vẫn luôn luôn giúp cho con, cho cháu ý thức vai trò làm người và làm con Chúa qua đời sống của các ngài.
 

Cuối thánh lễ, thay mặt quý cụ ông cụ bà, vị đại diện nói lên tâm tình :  “…….Trong niềm vui Gặp gỡ, chúng con xin được ngỏ lời với 3 thành phần sau đây: Trước tiên, với Cộng đoàn, chúng con xin chân thành cám ơn quý Cha, quý Soeurs, BTV.HĐGX, quý chức và các đoàn thể trẻ, đã có sáng kiến tổ chức; chia sẻ đảm nhận các phần việc Phụng vụ, cộng tác giúp đỡ; đồng thời tham dự hiệp dâng Thánh lễ và chung lời cầu nguyện cho các Ông bà và bậc cao niên trong Giáo xứ hôm nay. Bởi tuổi già là một hồng ân, là phúc lành Chúa ban, và là món quà vô giá cho Giáo Hội, như lời của ĐTC Phanxicô “ Nếu người trẻ là sức mạnh để dân tộc bước đi, thì người già củng cố sức mạnh ấy bằng ký ức và sự khôn ngoan”.

Thứ đến, đề cập đến người cao tuổi, thái độ chúng ta cần có lúc này là học cách chăm sóc một tuổi già năng động, nhất là về khía cạnh thiêng liêng, trau dồi đời sống nội tâm qua việc siêng năng cầu nguyện hàng ngày, thường xuyên lãnh nhận các Bí tích và tham dự Phụng vụ. Nếu sức mạnh và vẻ đẹp của người trẻ nằm ở thể chất, thì sức mạnh và vẻ đẹp của tuổi già lại nằm ở khía cạnh tâm linh.

Tâm tình cuối cùng, xin gửi đến các thế hệ con cháu, vì Bài học thảo kính mẹ cha, báo đền công đức của các ngài luôn là vô giá, như lời sách Huấn ca (3, 1–16) “Của dâng cho cha sẽ không rơi vào quên lãng. Của biếu cho mẹ sẽ đền bù tội lỗi và xây dựng đức công chính”. Và như lời của ĐTC Phanxicô “Ông bà đã bảo vệ khi chúng ta lớn lên, và bây giờ trách nhiệm của chúng ta là bảo vệ sự sống của các ngài, giảm bớt khó khăn; quan tâm đến nhu cầu và đảm bảo rằng các ngài được giúp đỡ trong cuộc sống hàng ngày và không cảm thấy cô đơn” (Bài giảng, ngày Thế giới ÔB  & NCT lần thứ nhất 25.7.2021) Tuổi già hôm nay chính là ngày mai của chúng ta! Đây là một quy luật tất yếu của cuộc sống. Xin hãy biết trân quý tuổi già, đối xử vẹn tình, trọn nghĩa, đúng đạo làm con. Xin  hãy vun đắp tinh thần uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây, luôn kính trọng biết ơn và giúp đỡ người già, những bậc cao niên trong xã hội và Giáo Hội. Hy vọng rằng các lớp con cháu sẽ không bao giờ phải hối tiếc vì mình đã thiếu quan tâm đến những người đã yêu thương và trao ban sự sống cho chúng ta….”
 

Thánh lễ ngày thế giới ông bà và người cao tuổi hôm nay khép lại, không chỉ góp phần mang niềm vui đến cho quý cụ. Nhưng mở ra cho chúng ta bổn phận là con, là cháu một thông điệp, hãy biết trân quý cuộc sống của quý cụ khi bước vào hoàng hôn cuộc đời. Phải hiếu kính với ông bà, cha mẹ, trân trọng giá trị truyền thống của gia đình. Từ đó quan tâm chăm sóc, phụng dưỡng các ngài tốt hơn. Đừng để hai tiếng “hối hận” vì quá muộn màng. Xin mượn những vần thơ “Gánh mẹ” … , để đánh thức trong lòng mỗi chúng ta một chữ “hiếu”, để rồi ai cũng khao khát được “gánh mẹ” một lần.

“Để con gánh mẹ đừng can
Sợ khi mẹ mất muộn màng gánh ai?
Mẹ già lá sắp xa cây
Lỡ đâu mẹ mất, tội này gánh ai”…
 

Bản tin Thanh Hải
Lời dẫn: Ngọc Minh
Hình ảnh : Cao Thiên

XEM HÌNH ẢNH TẠI ĐÂY